Osmanlı Sarayı’nda Bir Macar Piyanist : Géza Hegyei

Macar piyanist, besteci ve orkestra şefi Franz Liszt, Osmanlı Batı Müziği’nin kurulduğu ilk yıllardan itibaren ilgi duyduğu İstanbul’a, 1847 yazında Sultan Abdülmecid’in huzurunda konser vermek üzere gelmiştir. Osmanlı Başkentinde beş hafta kalarak halka açık icralarına ve çalışmalarına devam etmiştir. Liszt’in bu konserleri Avrupalı sanatçıların İstanbul’daki müzik hayatına ilgi ve merakını artırmış, hakkında çıkan haberler çağdaşları ile kendisinden sonra gelen meslektaşları için Osmanlı kültür-sanat ortamını tanıtıcı ve hakkında bilgi verici olmuştur. Bu efsanevi Macar müzisyenin Osmanlı’yla temasları uzun soluklu olmuş, onun ardından Türk topraklarına gelip yerleşen müzisyenlerin müzik kurumlarında aldıkları görevler, yetiştirdikleri öğrenciler, icra ettikleri repertuar ve besteleri gibi unsurlar yoluyla köklenen ve Cumhuriyet yıllarına intikal eden bir ekole dönüşmüştür. Liszt’in İstanbul’daki temsilcilerinden biri onun öğrencisi ve Osmanlı Saray müzisyeni Géza Hegyei’dir.

Bu kitap, Franz Liszt’in, öğrencisi Géza Hegyei ile ilişkisini ve 19. yüzyılın son çeyreğinde artık yarım asırdan daha uzun geçmişe ve alt yapıya sahip olmuş Osmanlı Batı Müziği’ne dair gelişmeler ışığında, hem müziksel hem de siyasî-tarihsel hazırlayıcı ortamın, Hegyei’nin İstanbul’a gelişine ve kariyerini Osmanlı başkentinde sürdürme seçimine ilham kaynağı oluşunu, onun çalışmalarıyla, yetiştirdiği öğrencilerle İstanbul’da nesiller boyu sürecek Liszt ekolünü temsilini işler. Amacı, Géza Hegyei’nin biyografisini detaylarıyla çözümlerken tarihin bir kesitinin gölgede kalmış yanlarını onun şahsında edindiğimiz verilerin analiziyle aydınlatmaktır.